Rumania është një nga ato vende ku koha duket sikur ka ndalur në disa prej fshatrave të saj, duke ruajtur zakone dhe rite që kanë kaluar brez pas brezi përmes fjalës së gojës. Colindele, doinat, horat dhe legjendat popullore janë vetëm disa prej elementeve që formojnë mozaikun e pasur të kulturës tradicionale rumune. Këto zakone nuk janë vetëm shfaqje folklorike, por pasqyra të identitetit kombëtar dhe një mënyrë për të kuptuar lidhjen e ngushtë të rumunëve me natyrën, komunitetin dhe të shkuarën.
Colindele janë këngë rituale të kënduara gjatë periudhës së dimrit, të cilat përveç gëzimit të festave, bartin edhe urime për shëndet, pjellori dhe mirëqenie. Disa prej tyre janë përfshirë në listën e UNESCO-s si pjesë e trashëgimisë shpirtërore të njerëzimit. Po ashtu, doina, një lloj kënge lirike e ngarkuar me melankoli dhe ndjenja të thella, përfaqëson një formë unike të shprehjes shpirtërore rumune. Ajo është krahasuar me elegjinë dhe blues-in, duke u konsideruar si një “klithmë e shpirtit” që përçon dhimbje, dashuri dhe mall.
Një tjetër element i rëndësishëm është hora, vallja tradicionale që i bashkon njerëzit në një rreth të madh, duke simbolizuar unitetin dhe barazinë. Ky vallëzim nuk është thjesht argëtim, por një ritual komunitar ku çdo individ bëhet pjesë e një tërësie më të madhe. Kërcimi në rreth është një metaforë e jetës dhe e bashkëjetesës, që ruan të njëjtat forma prej shekujsh.
Legjendat rumune shtojnë një dimension tjetër kësaj trashëgimie. Tregime për krijimin e botës, për heronj popullorë si Făt-Frumos, për zana e për stihi natyrore, të gjitha kanë kaluar brez pas brezi, duke ushqyer imagjinatën e fëmijëve dhe duke forcuar ndjenjën e përkatësisë kulturore. Në to gërshetohen elementë paganë dhe të krishterë, duke krijuar një univers të veçantë mitologjik.
Sot, shumë nga këto tradita janë në rrezik për shkak të urbanizimit dhe globalizimit, por në të njëjtën kohë ka një valë të re interesi për to. Festivalet folklorike, grupet e rinjsh që rikthejnë këngët dhe vallet, si dhe përfshirja e tyre në listat UNESCO, janë mënyra për të mbajtur gjallë këtë trashëgimi. Për rumunët, këto zakone nuk janë thjesht relike të së kaluarës, por pjesë e identitetit të tyre kombëtar, një kujtesë e rrënjëve dhe një thesar që ia vlen të ruhet për të ardhmen.
Burimi: Video nga DW
