Shqip Română
Histori

ARTI KISHTAR NË SHQIPËRI (Sipas mbishkrimeve të kishave) Manastiri i Shën Marenës. Llëngë

ARTI KISHTAR NË SHQIPËRI (Sipas mbishkrimeve të kishave)  Manastiri i Shën Marenës. Llëngë

Manastiri i Llëngës në rrethin e Pogradecit i është kushtuar Shën Marenës. Rreth viteve 1750 fshati Llëngë ka pasur 10000 banorë, të cilët kanë kontribuar në ndërtimin e manastirit. Banorët e Llëngës janë arumunë dhe kanë pasur lidhje me banorët e Voskopojës.

Manastiri zë një sipërfaqe të madhe toke, e cila fillon nga livadhet e Mujazeve. Kisha mendohet se është ndërtuar në vitin 1660 dhe është rindërtuar më 1754.

 Kisha është e stilit bazilikë njënefëshe me përmasa 11.85 x 6.75 metra. Kisha është e pikturuar me afreske, ku më i spikaturi është ai që i kushtohet martirizimit të Shën Marenës. Afresket janë pikturuar në vitin 1754 nga Kostandin Shpataraku.

Mbi portën perëndimore të naosit brenda kishës është shkruar: “U pikturua ky tempull hyjnor dhe i gjithnderuar i dëshmores së madhe të Krishtit, shën Marinës, me ndihmën e të gjithë të krishterëve, të esnafëve, të mjeshtërve, të rrobaqepësve, të kasapëve dhe të karvaneve të vegjël e të mëdhenj, që gjenden në qytetin Llëngë, me përpjekjet dhe shpenzimet e të shumëdevotshmit prift Gerasimit dhe mbikqyrsit të këtij manastiri të shenjtë, me kujdesin dhe kontributin e të shumëndershmit, kryetarit Gjergj Nikollë Manit, së bashku me pleqtë që e pasonin atë, emrat e të cilëve së bashku dhe të peshkopit dhe të priftërinjve gjenden në tempullin hyjnor të shën Gjergjit, në mes të qytetit, si të ekspozuara për ata që do ti lexojnë. U përfundua në vitin prej Krishtit 1754, muaji tetor 2”.

Me anën e një mbishkrimi tjetër mësojmë së kunga e kishës është pikturuar me shpenzimet e Kostë Nirrës: “Kjo kungë hyjnore dhe e hirshme e pikturuar me shpenzimet e Kostës, birit të Mark Nirrës, për shpëtimin e shpirtit të tij dhe të prindërve”.

Mbishkrimi është shkruar me dorën e Kostandin Shpatarakut dhe gjendet në faqen e murit lindor, mbi nikën e prothesit.

Në portën perëndimore të narteksit të kishës është shkruar: “Do të hyj në shtëpinë tënde, do të adhuroj në kishën e shenjtëruar tënden, me frikën tënde, zot, më hiq udhën në drejtësinë tënde për punë të armiqve të mi. Drejto përpara teje udhën time”.

 Gjithashtu peneli i Kostandin Shpatarakut ka pikturuar një pjesë të ikonave që gjenden në ikonostasin e kishës. Këtë fakt e vërteton mbishkrimi që gjendet në ikonën e madhe të Krishtit në ikonostasin e kishës: “Prej Krishtit 1755, dora e jerodhiakon Kostandinit”.

 Gjithashtu ikonografi Shpataraku në ikonën e Shën Thanasit ka lënë këtë mbishkrim: “Lutje e shërbëtorit të Perëndisë Gjergj Manit”.

 Mbi gurin arkitra të portës jugore të kishës gjendet një mbishkrim, i cili tregon kohën e ndërtimit të strehës së hajatit jugor: “E ndërtoi at Sotiri (Ropa) 1832”.

E kremtja e Shën Marenës është më 17 korrik, por me kalendarin e vjetër i bie që të festohet më 30 korrik.

 Në panairin që zhvillohet me këtë rast vijnë shumë besimtarë, kryesisht njerëz që kanë probleme shëndetësore dhe kalojnë natën në kishë me besimin që Shën Marena do t’u japë shërim.

Në pjesën perëndimore të kishës ndodhet një burim me ujë të kthjellët, me të cilin besimtarët lajnë fytyrën dhe mbushin shishe me ajazëm, ndërsa në pjesën juglindore të manastirit gjendet shpella e Shën Marenës.

Klerikët që kanë shërbyer në kishën e Shën Marenës kanë qenë vendas nga fshati Llëngë: papa Jorgji, papa Kostandin Kokoneshi, papa Qirill Gegprifti, atë Dhimitër Kokoneshi etj.

Mbrapa kishës gjenden konakët e vjetër të manastirit. Me prishjen e kishave në vitin 1967 në mjediset e manastirit u vendos një repart ushtarak dhe vite më vonë zyrat e ndërmarrjes pyjore.

Postime të Ngjashme